Việt Nam là một trong số quốc gia có tỷ lệ người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới với 58% nam giới và 2% nữ ở tuổi trưởng thành hút thuốc lá và 90% người hút thuốc lá có thói quen hút thuốc trong nhà… Theo đó có 33 triệu phụ nữ và trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc ở nhà …Để tăng cường việc kiểm soát thuốc lá ở Việt Nam và thực hiện đầy đủ Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới, Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá ra đời và đã có hiệu lực từ 1/5/2013, tập trung vào việc thực hiện cấm hút thuốc tại những nơi làm việc cũng như tại các nơi công cộng như ở trường học, bệnh viện, nhà trẻ, rạp chiếu phim, nhà hát, hay trên các phương tiện giao thông công cộng ….

          Tại tỉnh QB, sau 2 năm triển khai thực hiện, đến nay Luật phòng chống tác hại của thuốc lá đã từng bước đi vào cuộc sống. Việc triển khai các hình thức tuyên truyền để cộng đồng nhận thức được tác hại của việc sử dụng thuốc lá đã được triển khai rất tốt trong thời gian qua. Tuy nhiên, hành vi không hút thuốc chỉ mới được tuân thủ ở một số nơi như trên máy bay, trong phòng đợi ở sân bay, phòng họp, rạp chiếu phim, trên các chuyến xe buýt và một số cơ quan đơn vị, trường học trong tỉnh. Bác sĩ Lê Đình Thi- Giám đốc Trung tâm YTDP huyện Tuyên Hóa cho chúng tôi biết: Đơn vị chúng tôi thực thi nghiêm chế tài xử phạt vi phạm đối với hành vi hút thuốc lá nơi công cộng theo quy định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Tại Trung tâm YTDP huyện Tuyên Hóa chúng tôi có thể tự hào khi nói rằng mỗi cán bộ ở đây là một “tấm biển cấm”hút thuốc lá.

          Trường Trung cấp y tế vào những ngày cuối tháng 5. Năm học sắp kết thúc nhưng không khí học tập tại nơi đây vẫn diễn ra nghiêm túc, quy định cấm hút thuốc lá được triển khai một cách đồng bộ từ giáo viên đến từng học sinh. Trường quy tụ hơn 900 học sinh đang ở lứa tuổi “tập làm người lớn” nên việc thực hiện quy định PCTHTL quả là một khó khăn không nhỏ. Nhưng với quyết tâm “những người cán bộ y tế trong tương lai không khói thuốc lá”, nhà trường đã triển khai xây dựng mô hình không khói thuốc: nơi làm việc không khói thuốc, trường học không khói thuốc, lớp học không khói thuốc… Các mô hình này đã thể hiện sự quyết tâm của tập thể nhà trường trong việc xây dựng trường học thân thiện, lành mạnh. Nhà trường đã vận động những quán gần khuôn viên nhà trường trong phạm vi bán kính 150m thực hiện không bán thuốc lá; căng tin của trường không bán thuốc lá… Bên cạnh đó đưa việc thực hiện không hút thuốc lá vào quy chế thi đua khen thưởng hàng tháng, quý, năm. Hoạt động này đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của tập thể sư phạm nhà trường và các em học sinh.

          Mặc dù đạt được một số kết quả nhất định trong công tác PCTHTL nhưng hàng ngày, hàng giờ chúng ta còn bắt gặp không ít những hình ảnh hút thuốc lá tại những nơi làm việc và ở những nơi công cộng mặc dù những nơi này đã có quy định cấm hút thuốc lá.

          Hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc lá ( từ 25 – 31/5/2015), Trung tâm truyền thông- GDSK QB đã phối hợp với Chi Đoàn Sở y tế tổ chức mít tinh và hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31/5 với chủ đề “Phụ nữ có người thân không hút thuốc-Vì môi trường không khói thuốc”. Hoạt động này đã tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng và có tác động không nhỏ không chỉ đến ý thức của những người hút thuốc mà còn cả những người hút thuốc lá thụ động (không hút nhưng hít phải khói thuốc của người khác). Có thể nói đây là một hoạt động thiết thực nhằm mục đích truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động, qua đó kêu gọi toàn dân giảm đến mức tối đa tác hại của việc hút thuốc lá thụ động đến sức khỏe phụ nữ và trẻ em. Tại các Khoa truyền nhiễm và các Khoa nội, Khoa tim mạch của một số Bệnh viện đa khoa trên địa bàn tỉnh có không ít bệnh nhân đang nằm điều trị với các bệnh về tim mạch, xơ vữa động mạch, bệnh về tiêu hóa … Theo những bác sĩ đang điều trị cho biết thì những bệnh nhân này đa số đều có sử dụng thuốc lá và do khói thuốc lá gây ra

          Việc hút thuốc lá không những làm giảm sức khỏe và rút ngắn tuổi thọ mà còn gây thiệt hại nhiều về kinh tế, những khoản tiền bỏ ra để mua thuốc, chi phí cho việc khám chữa bệnh, chi phí khắc phục môi trường do khói thuốc lá gây ra không chỉ gây tổn thất cho bản thân người hút mà còn ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. Hút thuốc còn làm giảm giá trị văn minh nơi công cộng, công sở, tăng nguy cơ mất an toàn lao động, an toàn giao thông, tăng nguy cơ xảy ra hỏa hoạn…

          Có thể nói xây dựng một môi trường lành mạnh không khói thuốc đã tạo được sự đồng thuận của các cấp, các ngành. Trong các hội nghị, hội thảo của các cơ quan công sở đã không còn sử dụng thuốc lá để đón tiếp đại biểu… Tại nhiều địa phương, việc không hút thuốc lá cũng đưa vào tiêu chí phấn đấu của từng khu dân cư nên một số sự kiện trong cộng đồng như cưới hỏi, đám tang… đã bỏ hoặc giảm nhiều hơn so với trước đây, hành vi hút thuốc nơi công cộng không được người dân chấp nhận. 

          Một môi trường không thuốc lá- tốt hơn cho sức khỏe chính bạn, cho tôi, cho chúng ta. Thiết nghĩ với những mối nguy hại do thuốc lá gây ra cho sức khỏe, để không quá muộn, ngay từ bây giờ, chúng hãy cùng nhau hành động, hãy nói “ KHÔNG” với thuốc lá để góp phần bảo vệ sức khỏe chính bạn và những người thân yêu.

Lê Dung (TTTT-GDSK)